तुम्हाला माहित आहे का? भारतात एक अशी नदी आहे जी कधीही समुद्राला मिळत नाही.

आपण शाळेत शिकतो कि कोणतीही उगम पावणारी नदी वाहत जाऊन समुद्राला मिळते. पण जर मी असे म्हणालो कि भारतात एक अशी नदी आहे जी कोणत्याही समुद्रला न मिळताच गायब होते तर…

भारतात लहान-मोठ्या 400 हून अधिक नद्या आहेत. देशाच्या अर्थव्यवस्थेत नद्यांचा मोठा वाटा आहे. साधारणपणे नद्या डोंगरातून उगम पावतात आणि काही समुद्राला मिळतात. उदाहरणार्थ, गंगोत्री येथून उगम पावणारी गंगा नदी बंगालच्या उपसागराला जाऊन हिंदी महासागराला मिळते. पण, आपल्या देशात अशी एक नदी आहे, जी फक्त डोंगरातून उगम पावते पण ती कोणत्याही समुद्रात मिळत नाही. होय, तुम्ही अगदी बरोबर वाचले आहे. आपल्या देशात अशीही एक नदी आहे जिचा संगम कोणत्याही समुद्राला होत नाही.

राजस्थानमधील अजमेर येथून उगम पावणारी लुनी नदी ही देशातील एकमेव नदी आहे जिचा संगम कोणत्याही समुद्राशी होत नाही.

लुनी नदीचा उगम अरवली पर्वतरांगेतील नाग टेकड्यांमधून होतो, जी अजमेरमध्ये सुमारे 772 मीटर उंचीवर आहे. ही 495 किमी लांबीची नदी तिच्या क्षेत्रातील एकमेव मोठी नदी आहे, जी गुजरातपर्यंत पोहोचते आणि मोठ्या भागाला सिंचन करते. राजस्थानमधील या नदीची एकूण लांबी 330 किमी आहे, तर उर्वरित गुजरातमध्ये वाहते.

लुनी नदी राजस्थानमधील अजमेर येथून उगम पावते आणि नागौर, जोधपूर, पाली, बारमेर, जालोर मार्गे गुजरातमधील कच्छमध्ये पोहोचते आणि नंतर कच्छच्या रणाला मिळते.

नदीला हे नाव तिच्या खारट स्वभावामुळे पडले, लुनी ही लुनी नदीची एक खास गोष्ट आहे. अजमेर ते बारमेर या नदीचे पाणी गोड आहे, तर नदीच्या पलीकडे गेल्यावर तिचे पाणी खारट होते. यामागचे सर्वात मोठे कारण म्हणजे ही नदी राजस्थानच्या वाळवंटातून जाते तेव्हा त्यातील मीठाचे कण नदीत मिसळतात आणि तिचे पाणी खारे बनते. लुनी नदीचे नाव देखील तिच्या स्वभावामुळे आहे. लवणगिरी या संस्कृत शब्दावरून लुनी हे नाव पडले आहे. लवणगिरी म्हणजे खारी नदी म्हणजे खाऱ्या पाण्याची नदी. लुनी नदीच्या अनेक उपनद्या देखील आहेत ज्यात मिथ्री, लीलाडी, जावई, सुकरी, बांदी, खारी आणि जोजारी ही नावे आहेत.

तर मग मित्रानो तुम्हाला या कधीही कोणत्याही समुद्राला न मिळणाऱया नदी बद्दल वाचून कसे वाटले हे नक्की कमेन्ट करून सांगा.

धन्यवाद!!!